IPO là gì?
IPO (Initial Public Offering), Phát hành lần đầu ra công chúng đề cập đến quá trình chào bán cổ phiếu của một công ty tư nhân ra công chúng trong một đợt phát hành cổ phiếu mới lần đầu tiên.
Thuật ngữ này được dùng để chỉ hoạt động lần đầu phát hành cổ phiếu và đưa lên sàn chứng khoán của một công ty với mục đích để huy động vốn từ các nhà đầu tư. Công ty sau khi IPO sẽ được gọi là một công ty đại chúng.
Bên cạnh chức năng huy động vốn, IPO còn cung cấp thanh khoản cho những cổ đông sáng lập, tạo điều kiện dễ dàng hơn cho các giao dịch sáp nhập và mua lại (M&A), tăng tính minh bạch thông qua các hoạt động công bố thông tin.
Đồng thời, hoạt động này còn khẳng định nguồn lực và vị thế của doanh nghiệp trước công chúng, giúp đẩy mạnh trong việc xây dựng hình ảnh, thương hiệu.
Mặt khác, IPO cũng làm phân tán quyền sở hữu và có thể làm mất quyền kiểm soát công ty của các cổ đông sáng lập. Quy trình để tiếng hành IPO cũng tốn kém và mất thời gian, đặc biệt là đối với các công ty lớn, chi phí phát hành thường cao.
Sau khi IPO, cơ cấu về quyền sở hữu của công ty luôn luôn có sự biến động do chịu ảnh hưởng của các giao dịch cổ phiếu hàng ngày.
Ngoài ra, doanh nghiệp sau khi IPO phải đáp ứng các yêu cầu về công bố thông tin, báo cáo định kỳ ra công chúng.
Hàng năm công ty cũng phải chịu thêm các khoản chi phí như phí quản lý công ty đại chúng, phí lưu ký chứng khoán, chi phí cho việc chuẩn bị tài liệu nộp cho cơ quan quản lý nhà nước về chứng khoán, chi phí công bố thông tin định kì, ….
Tại Việt Nam, theo quy định tại khoản 1 điều 15 Luật Chứng khoán 2019, các điều kiện để một công ty cổ phần được chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng bao gồm:
– Vốn điều lệ: Mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán phải trên 30 tỷ đồng tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán.
– Kết quả kinh doanh: Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong 2 năm liên tục liền trước năm đăng ký chào bán phải có lãi, đồng thời không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán.
– Phương án cụ thể: Phương án phát hành và sử dụng nguồn vốn thu được sau khi IPO phải được đại hội đồng cổ đông thông qua.
– Tỷ lệ số cổ phiếu có quyền biểu quyết: Tối thiểu là 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của doanh nghiệp phải được bán cho ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn. Trường hợp vốn điều lệ của tổ chức phát hành từ 1.000 tỷ đồng trở lên, tỷ lệ tối thiểu là 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành.
– Cam kết của cổ đông lớn: Cổ đông lớn trước thời điểm IPO phải cam kết cùng nhau nắm giữ ít nhất 20% vốn điều lệ của tổ chức phát hành trong tối thiểu là một năm kể từ ngày kết thúc đợt chào bán.
– Yêu cầu về pháp lý: Tổ chức phát hành không thuộc trường hợp đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đã bị kết án về một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế mà chưa được xóa án tích.
– Đơn vị tư vấn: Doanh nghiệp phải có công ty chứng khoán tư vấn trong việc đăng ký phát hành chào bán cổ phiếu. Yêu cầu này không áp dụng đối với doanh nghiệp là công ty chứng khoán thực hiện IPO.
– Cam kết: Doanh nghiệp cần cam kết và phải thực hiện niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán. Điều kiện niêm yết cũng sẽ có sự khác nhau giữa các sàn chứng khoán.
– Yêu cầu về tài khoản: Doanh nghiệp cần mở một tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán.
Tìm hiểu thêm về dịch vụ Tư vấn tài chính cá nhân
Ưu và nhược điểm của IPO
Ưu điểm
Trên đây chúng ta đã xem IPO có nghĩa là gì, IPO cổ phiếu là gì và mục đích của kế hoạch IPO là gì. Tiếp theo, chúng tôi mời bạn đọc về những ưu và nhược điểm của kế hoạch IPO.
Như bạn đã biết, mục tiêu chính của IPO là huy động tiền từ bên ngoài cho một doanh nghiệp. Việc thực hiện IPO có những ưu điểm sau:
Công ty có thể dễ dàng và nhanh chóng huy động vốn từ các nhà đầu tư lớn, các nhà đầu tư thiên thần và một số lượng lớn những người huy động vốn từ thị trường chứng khoán.
Một chương trình IPO thành công tạo ra hình ảnh thuận lợi và đánh bóng thương hiệu của công ty, từ đó tạo bước đệm thuận lợi cho các đợt chào bán cổ phiếu tiếp theo.
IPO giúp cho các giao dịch mua bán và sáp nhập (M&A) trở nên đơn giản và thuận tiện hơn. Khi cổ phiếu của một công ty được niêm yết trên thị trường, rất dễ dàng để một công ty đặt giá mục tiêu khi mua lại.
Cổ phiếu IPO được niêm yết công khai giúp cải thiện chất lượng và độ chính xác của các con số trong báo cáo tài chính của một công ty, vì các phép tính trong các báo cáo này phải được thực hiện theo các tiêu chuẩn chung do các cơ quan quản lý đặt ra. Quy định dựa trên cổ tức niêm yết công khai. Từ đó, công ty có thể dễ dàng huy động vốn đầu tư từ các ngân hàng, tổ chức tín dụng và các nhà đầu tư khó tính.
Phát hành cổ phiếu IPO giúp công ty cổ phần đại chúng thu hút và giữ chân những nhân viên giỏi, tâm huyết và trung thành, bởi khi phát hành cổ phiếu IPO ra công chúng, công ty luôn dành 1 tỷ cổ phiếu cụ thể để bán cho người lao động với nỗ lực đạt được sự gắn kết nội bộ. doanh nghiệp và nhân viên.
Lợi ích của quyền chọn mua cổ phiếu IPO là gì? Nhân viên công ty mua cổ phiếu IPO sẽ trở thành cổ đông và nhận cổ tức, không chỉ là thu nhập thường xuyên, họ còn có thêm thu nhập thụ động tỷ lệ thuận với lợi nhuận của công ty. Điều này cho phép nhân viên trong công ty có đạo đức làm việc hiệu quả hơn, coi sự tồn tại và phát triển hiện tại và tương lai của công ty là thành công hay thất bại của chính họ.
Các công ty cổ phần đại chúng có cơ hội tiếp cận các chiến lược phát triển kinh doanh và thiết lập hệ thống quản lý chuyên nghiệp khi hiểu rõ kế hoạch IPO là gì và phát hành cổ phiếu IPO thành công.
Nhược điểm
Sau khi tìm hiểu về những lợi ích của IPO, bạn muốn biết những hạn chế của IPO là gì? Hãy cùng tìm hiểu những hạn chế của IPO trong các phần dưới đây:
Biết IPO nghĩa là gì, chúng ta biết rằng IPO đa dạng hóa quyền sở hữu tài sản và có thể dẫn đến việc các cổ đông sáng lập của công ty mất quyền kiểm soát doanh nghiệp khi các nhà đầu tư mua lại công ty. hoặc thông qua sáp nhập và mua lại. Hơn nữa, cơ cấu sở hữu của một doanh nghiệp luôn biến động vì nó bị ảnh hưởng bởi việc mua bán cổ phiếu trên thị trường chứng khoán hàng ngày.
Hạn chế của quá trình chuẩn bị chào bán cổ phiếu IPO là gì? Để thực hiện thành công kế hoạch IPO, một công ty phải mất rất nhiều tiền và thời gian, đặc biệt là công ty có quy mô càng lớn thì chi phí phát hành càng cao.
Việc buộc công ty phải công khai báo cáo tài chính và báo cáo thuế hàng năm có thể khiến công ty gặp bất lợi do tiết lộ quá nhiều thông tin về điều kiện kinh doanh cho đối thủ cạnh tranh. tranh đua.
Các đợt IPO khiến doanh nghiệp dành nhiều thời gian và chuyên môn bổ sung để quản lý và giám sát dữ liệu trong báo cáo tài chính.
Ngoài ra, hàng năm công ty còn phải trả thêm một số khoản phí như phí kiểm toán báo cáo tài chính, phí hoàn thiện hồ sơ nộp cho cơ quan quản lý quốc gia về sở giao dịch chứng khoán, phí công khai. Thông tin được công bố thường xuyên.
Cách mua cổ phiếu IPO tốt nhất
Làm thế nào để mua cổ phiếu IPO? Nhà đầu tư cần biết cách mua cổ phiếu IPO phù hợp và tốt nhất là gì? Nếu bạn là một nhà đầu tư cá nhân, việc mua cổ phiếu IPO từ một doanh nghiệp tiềm ẩn rất nhiều rủi ro! Tuy nhiên, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu những việc cần làm trước khi quyết định mua IPO và cách tốt nhất để mua IPO là gì.
Nghiên cứu khách quan
Bạn cần nghiên cứu thông tin công ty thông qua IPO như bản cáo bạch, báo cáo tài chính công khai do công ty lập. Vì không có nhà phân tích độc lập nào trên thị trường nên thông tin này chi tiết hơn thực tế. Vì vậy, những thứ tốt sẽ tốt hơn và rủi ro được đánh giá thấp hơn.
Nhà đầu tư cần đánh giá ngành, đối thủ cạnh tranh, tài chính, thông cáo báo chí để đánh giá công ty một cách khách quan nhất có thể. Bạn cần phải thận trọng trong việc phân tích dữ liệu và không bị phân tâm bởi những thông tin phóng đại đang nổi lên trên thị trường.
Lựa chọn các công ty chất lượng cao và các công ty tư vấn
Nhiều công ty vì tiền mà lên sàn chứng khoán, hoặc lâm vào cảnh túng quẫn nên thường sử dụng tài khoản ảo để tung hô, đánh bóng thương hiệu của công ty mà không cần biết IPO là gì, thậm chí là môi giới. Thị trường chứng khoán cũng sẵn sàng “ăn gian” với nhà đầu tư mà không cần quan tâm đến hậu quả do áp lực về doanh số và ủy thác.
Vì vậy, khi quyết định đầu tư, bạn cần lựa chọn công ty chứng khoán uy tín, chất lượng cao, có sản phẩm rõ ràng, ít thao túng, thông tin minh bạch.
Tham khảo cẩn thận bản cáo bạch
Khi thực hiện kế hoạch IPO, một công ty cần công khai bản cáo bạch chia sẻ thông tin trung thực nhất về tình hình tài chính của công ty. Mặc dù bản cáo bạch được viết bởi công ty nhưng vẫn sẽ có những thông tin không chính xác, vì vậy bạn không nên hoàn toàn tin tưởng mà phải đọc nó.
Đọc các ghi chú trong bản cáo bạch, bạn nên chú ý điều gì về số tiền IPO huy động được? Nếu bản cáo bạch nói rằng tiền được dùng để trả nợ, bạn nên cân nhắc kỹ có nên đầu tư không nhé!
Hãy kiên nhẫn
Khi hiểu IPO là gì, chắc hẳn bạn cũng đã chú ý đến chi tiết cách mà các nhà lãnh đạo công ty có thể điều hành IPO và bán cổ phiếu chốt lời, gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư như giao dịch bỏ chạy của MTM. Khi quyết định đầu tư, bạn nên yêu cầu ban lãnh đạo doanh nghiệp ký cam kết không bán cổ phần trong thời hạn nhất định (có thể là nửa đời dự án). Sau đó, nếu ban lãnh đạo tiếp tục nắm giữ cổ phiếu, bạn có thể mua nó nếu muốn đầu tư thêm.
Thận trọng là điều tối quan trọng
Nếu bạn biết kế hoạch IPO là gì, bạn cũng sẽ biết rằng IPO luôn không cân xứng về thông tin và là một nhà đầu tư cá nhân, bạn thường có ít thông tin về công ty hơn các tập đoàn lớn hơn.
Sở giao dịch chứng khoán có các công ty cũng bảo lãnh phát hành cổ phiếu, vì vậy nếu cổ phiếu không bán hết, các công ty bảo lãnh sẽ mua tiền. Vì vậy, hãy cẩn thận khi thấy IPO của một công ty chứng khoán!
Tóm lại là
Nhìn chung, bài viết này cho bạn biết những điều bạn cần biết khi hiểu cổ phiếu IPO là gì, những việc cần làm và không nên làm khi thực hiện IPO với tư cách là nhà đầu tư cá nhân. Phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) là bước đệm để một doanh nghiệp xác lập giá trị của mình trên thị trường.
Bài viết trên cung cấp tất cả những kiến thức quan trọng để hiểu IPO là gì? HVIC hy vọng bài viết này đã giúp bạn có thêm nhiều kiến thức bổ ích về thị trường chứng khoán. Chúc may mắn!
